Tijdens de rit van het laag gelegen deel van het eiland naar het hoogste deel van het park, de Haleakala Summit Area, stijg je over een afstand van ongeveer 40 mijl van zeeniveau tot ruim 3.000 meter hoogte. Hiermee is dit een van de snelst stijgende wegen ter wereld. Zelfs op heldere dagen is de kans groot dat je op gegeven moment de wolken inrijdt, meestal tussen 1.200 meter en 2.400 meter hoogte. Op een hoogte van 2.054 meter rijd je het park binnen. De weg doorsnijdt het meest westelijk gedeelte van het park, en wordt daar Crater Road genoemd. Binnen het park is de weg 11 mijl (18 kilometer) lang. Crater Road eindigt kort buiten het park bij Haleakala Observatories (niet toegankelijk voor het publiek). Je moet via dezelfde weg weer terug om het park te verlaten. Langs de weg liggen diverse punten vanwaar je een goed zicht hebt op de kleurrijke lavakegels in de krater. Direct voorbij de ingang ligt een korte zijweg die gaat naar Hosmer Grove Campground. Bij de camping kan je een korte wandeling maken:

• Hosmer Grove Nature Trail
  Lengte: 800 meter (loop)
  Duur: 30 minuten
  Hoogteverschil: 37 meter
  Het kwetsbare ecosysteem in dit gebied heeft miljoenen jaren over de ontwikkeling gedaan. Door de komst van de mens zijn nieuwe planten en diersoorten in dit gebied gekomen, waardoor het oorspronkelijke ecosysteem ernstig wordt bedreigd. Om te voorkomen dat de gebieden met struikgewas overgroeid raken door de veel jongere bossen, worden zaaddragende planten verwijderd. Aan het begin van het wandelpad zijn informatiefolders beschikbaar. De trail begint schaduwrijk, in een vrij jong bosgebied met eucalyptusbomen en dennenbomen, en eindigt in een gebied met veel struiken dat er nog precies hetzelfde uitziet als vele jaren geleden. Onderweg staan borden waarop uitleg over de omgeving wordt gegeven.

Eén mijl voorbij deze zijweg ligt op een hoogte van ruim 2100 meter het Park Headquarters (dagelijks geopend van 08.00 uur tot 16.00 uur). Er zijn twee lange, zware trails die uitkomen op de bodem van de vallei. Uiteraard kan je er ook voor kiezen slechts een deel van de trail te lopen, en daarna weer naar het beginpunt terug te gaan. De trails staan hieronder beschreven bij Activiteiten / Backcountry Hiking. Op 3,5 mijl voorbij het Park Headquarters ligt de parkeerplaats vanwaar de eerste van deze twee trails begint, de Halemau'u Trail. Ruim zes mijl voorbij het Park Headquarters ligt een van de beste uitkijkpunten van het park, Leleiwi Overlook. Je moet een klein stukje lopen (200 meter enkel; 12 meter hoogteverschil) om deze plek te bereiken. Je bevindt je hier op 2.694 meter hoogte, en je hebt een geweldig mooi uitzicht over de krater en op de Maui Mountains. Als je veel geluk hebt, kan je hier kennismaken met het fenomeen “The Specter of Brocken”. In de late avond hangen soms wolken beneden je in de vallei, en het komt een heel enkele keer voor dat je je eigen schaduw op die wolken kan zien, geheel omringd door een regenboog! Dit fenomeen komt op slechts drie plaatsen ter wereld voor. Kalahaku Overlook ligt 1,5 mijl verder. Maar let op: stop hier niet op de heenweg, maar op de terugweg! Je mag namelijk, als je vanaf de parkeerplaats weer de weg op wilt rijden, alleen rechtsaf slaan. Kalahaku Overlook ligt op een hoogte van 2.842 meter, en je kan hier de zeldzame Silversword plant zien. Ook heb je een panoramisch uitzicht over de vallei, waar je diverse cinder cones ziet staan. Enkele mijlen verder kom je uit bij het Haleakala Visitor Center (dagelijks geopend van 06.00 uur of 06.30 uur tot 15.00 uur). Vanaf hier beginnen de Sliding Sands Trail (zie Activiteiten / Backcountry Hiking) en de:

• Pa Ka'oao Trail (White Hill Trail)
  Afstand: 650 meter (heen en terug)
  Hoogteverschil: 43 meter
  Het rotsachtige wandelpad gaat naar de top van een vulkanische kegel. Je hebt uitzicht op diverse andere cinder cones.

Het hoogste uitkijkpunt ligt in het uiterste zuidwesten van het park, bereikbaar via een korte zijweg. De top van de Pu'u'ula'ula (ook bekend als Red Hill) is 3.055 meter hoog, en op heldere dagen heb je een uitzicht van 360º over de omgeving. Je kan vanaf hier de andere Hawaiïaanse eilanden Hawaiï, Lanai, Molokai, Oahu en Kahoolawe zien. Deze plek wordt beschouwd als een van de beste plaatsen ter wereld om een zonsopgang mee te maken. De zon lijkt op te komen vanuit de Haleakala krater, vandaar de naam “House of the Sun”. Op de top staat een driehoekig glazen scherm om je tegen de wind te beschermen. Vanaf Pu'u'ula'ula zie je ook de gebouwen van Haleakala Observatories (net buiten het park). Dit gebied is niet voor het publiek toegankelijk.

In dit afgelegen kustgebied woonden, toen Captain Cook hier in het jaar 1778 arriveerde, enkele duizenden Hawaiïanen. Slechts een klein aantal overblijfselen herinnert aan deze destijds zo welvarende gemeenschap, al zijn er plannen om de oude cultuur meer onder de aandacht van het publiek te gaan brengen. Het gebied is nu vooral bekend om de 24 prachtige waterplassen Oheo Pools, die door het riviertje de Oheo onderling met elkaar verbonden zijn. Boven de Oheo Pools ligt een tropisch regenwoud. Heftige regenbuien kunnen hier stortvloeden veroorzaken. Het park grenst over een afstand van ongeveer 1 kilometer aan de Pacific Ocean. De Hana Road loopt hier door het park heen. Vlak bij de kust liggen het Kipahulu Visitor Center (dagelijks geopend van 09.00 uur tot 17.00 uur) en de Kipahulu Campground. Vanaf het Visitor Center kan je twee wandelingen maken:

• Pipiwai Trail
  Afstand: 6,4 kilometer (heen en terug)
  Hoogteverschil: 244 meter
  Duur: 2 tot 3 uur
  Loop vanaf het Visitor Center eerst in de richting van Kuloa Point, en ga dan linksaf naar de weg. Steek de weg over, en loop daarna naast de Pipiwai Stream de Kipahulu Valley in. Tijdens de eerste 800 meter stijgt het pad geleidelijk, tot aan de 56 meter hoge waterval Makahiku Falls. Nog eens 800 meter verder bereik je een bosgebied met de in deze laag gelegen gebieden veel voorkomende ohi'a en koa begroeiïng. Steek het beekje over, en ga verder door een weelderig regenwoud met bamboo, mangoo en guava. De trail eindigt bij de ruim 120 meter hoge Waimoku Falls. Op de terugweg heb je vaak mooi uitzicht op de oceaan, en op het eiland Hawaiï. Het is toegestaan te zwemmen in de meertjes langs dit wandelpad, maar pas op voor plotselinge hoge waterstanden. Vergeet niet om tijdens deze wandeling een insectenwerend middel mee te nemen.

• Kuloa Point Trail
  Afstand: 800 meter (loop)
  Hoogteverschil: vrijwel geen
  Dit is een eenvoudige wandeling, langs het pad staan borden met uitleg over de omgeving. In het begin loop je richting de oceaan, en je komt langs watervallen en schitterende kleine meertjes. Zwemmen is hier toegestaan, maar er wordt wel gewaarschuwd voor plotselinge hoge waterstanden. De meertjes worden daarvoor soms gesloten. Onderweg zie je de overblijfselen van een oude vissersplaats. Kuloa Point is een vaak winderige plek vanwaar je een goed uitzicht hebt over Ohe'o Gulch en over de Hana Coast. Bij helder weer kan je ook het eiland Hawaiï zien. Vlak bij Kuloa Point ligt een weide waar je prima kunt picknicken.
  
  Een derde wandelpad in de Kipahulu Area is de:

• Kahakai Trail
  Afstand: 800 meter (heen en terug)
  Hoogteverschil: 4,5 meter
  Deze korte trail loopt vlak langs de kust, tussen Kuloa Point en Kipahulu Campground.

Sterren kijken
Haleakala biedt een van de best toegankelijke plaatsen vanwaar je (in het donker) sterren en planeten kunt zien. Bij het Park Headquarters en bij het Haleakala Visitor Center kan je sterrenkaarten kopen, en bij de duikwinkels op het eiland zijn geschikte verrekijkers verkrijgbaar.

Backcountry Hiking
In het westelijke deel van het park gaan twee wandelpaden vanaf de weg omlaag naar de bodem van de vallei. Het is mogelijk om beide trails met elkaar te combineren, en dus via het ene pad naar beneden en via het andere pad weer omhoog te gaan. De beste keus is om via de Sliding Sands Trail af te dalen, en via de Halemau'u Trail weer omhoog te klimmen. Nadeel is dan wel dat je uitkomt bij een parkeerplaats die 6 mijl ten noorden (en ruim 500 meter lager) ligt dan de parkeerplaats waar je je auto hebt achtergelaten. Probeer dan ook vooraf te regelen dat iemand je auto naar het beginpunt van de Halemau'u Trail brengt. De combinatietrail heeft een lengte van 18,7 kilometer, en neemt gemiddeld 6,5 uur in beslag.

• Halemau'u Trail
  Beginpunt: parkeerplaats aan Crater Road, 3,5 mijl voorbij Park Headquarters
  Afstand naar de rand van de vallei: 1,5 kilometer (enkel)
  Afstand naar Holua Campground: 6 kilometer (enkel)
  Afstand naar Paliku Campground: 16 kilometer (enkel)
  Hoogteverschil tot aan Paliku Campground: 494 meter
  Het pad begint op een hoogte van 2.436 meter. Tijdens de eerste anderhalve kilometer daalt het pad geleidelijk door een struikachtig gebied. Je komt dan uit bij de rand van de vallei; het kan hier erg winderig zijn. Vervolgens ga je via een aantal ‘switchbacks' (bochten) over een afstand van 3 kilometer ruim 400 meter omlaag, naar de bodem van de krater. Het uitzicht onderweg op het desolate vulkanische landschap met z'n bruine, grijze en rode kleuren is geweldig mooi. Gedurende de anderhalve kilometer voorbij de switchbacks loop je door een gebied met lava en struikgewas. Je komt dan uit bij Holua Campground. Nog eens anderhalve kilometer verder kan je een korte omweg maken via de Silversword Loop, waar de zeer zeldzame Silversword (Ahinanina) groeit. Via de bodem van de vallei ga je verder naar het oosten. Je loopt o.a. langs Kawilinau (Bottomless Pitt), een vulkanisch gevormd gat van ongeveer 20 meter diep. Diverse zijpaden verbinden hier de Halemau'u Trail met de Sliding Sands Trail. De beide paden komen in het oosten van de vallei samen, je kan dan nog een klein stuk verder lopen, naar Paliku Campground.

• Sliding Sands Trail (Keonehe'ehe'e Trail)
  Beginpunt: bij Haleakala Visitor Center
  Afstand naar Ka Lu'u o ka O'o Cinder Cone: 5 kilometer (enkel)
  Afstand naar Kapalaoa Cabin: 10 kilometer (enkel)
  Afstand naar Paliku Campground: 16 kilometer (enkel)
  Hoogteverschil tot aan Paliku Campground: 1.036 meter
  Je gaat via switchbacks geleidelijk omlaag door een gebied met kegelvormige heuvels. Na 3,2 kilometer ben je 350 meter afgedaald, en bereik je een zijpad dat eindigt bij de Ka Lu'u o ka O'o Cinder Cone. Je kan alleen via datzelfde pad terug naar het hoofdpad. Dat hoofdpad gaat nog verder omlaag, tot de bodem van de vallei. Na ruim 8 kilometer passeer je Kapalaoa Cabin, de overnachtingsplaats die tegen de zuidelijke wand van de vallei ligt. Diverse zijpaden verbinden hier de Sliding Sands Trail met de Halemau'u Trail. De beide paden komen in het oosten van de vallei samen, je kan dan nog een klein stuk verder lopen, naar Paliku Campground.

• Combinatie van de twee bovengenoemde trails
  Beginpunt: bij Haleakala Visitor Center
  Lengte: minstens 18,7 kilometer
  Duur: minstens 6,5 uur
  Er zijn diverse mogelijkheden om de bovengenoemde trails te combineren. Omdat de Sliding Sands Trail het steilst is, is het het makkelijkst via dit pad af te dalen, en via de Halemau'u Trail weer omhoog te gaan. Er zijn diverse paden die de twee trails met elkaar verbinden. Het eerste zijpad ligt op 6 kilometer afstand van het beginpunt van de Sliding Sands Trail. Als je voor dit pad kiest, kom je langs een grote Cone (heuvel) met de naam Ka Moa o Pele. Als je voor een verder naar het oosten gelegen pad kiest, wordt de totale lengte van de wandeling uiteraard groter. Voorbij de Ka Moa o Pele Cone kan je, voor de kortste route, direct linksaf gaan. Je kan ook tegen de klok in rondom de Halali'i Cone lopen. Je komt dan in een erg mooi gebied met rechts van het pad helder gekleurde heuvels die bekend staan als Pele's Paint Pot. Voorbij de Halali'i Cone ligt de Halemau'u Trail. Ga hier linksaf, terug omhoog naar de Crater Road. Na 1600 meter kan je nog een korte omweg maken via de Silversword Loop, waar je een van de meest zeldzame planten ter wereld kan zien. De Silversword komt alleen voor op Hawaii, op een hoogte van 2100 tot 3000 meter. Tijdens de jaren '20 van de vorige eeuw dreigde de plant uit te sterven, maar de National Park Service is er in geslaagd dit te voorkomen. De Silversword bloeit slechts één keer, aan het einde van zijn 20 jarige levensduur. Uit de plant groeit dan een bloemrijke stengel die een halve meter tot twee meter hoog kan worden.